De lente is in het land, het moestuinseizoen draait op volle toeren. Hoog tijd om enkele bijzondere plantensoorten in de kijker te zetten, en een aantal tips mee te geven voor een geslaagde oogst.
In onze zoektocht naar de ideale moestuin schonken we reeds bijzondere aandacht aan de kweek van aardbeien en tuinkruiden. Deze keer gaan we verder met advies en raad voor het succesvol telen van tomaten.
Starten doen we met een overzicht van algemene richtlijnen. In het tweede deel van dit verhaal gaan we dieper in op de voornaamste tomatensoorten, het belang van enten, de oogst en bewaring van tomaten, en enkele veel voorkomende tomatenziektes. Interesse aangewakkerd? Lees dan vooral verder!
Tomaten kweken: Hoe, wat en wanneer?
Een succesvolle oogst en de plaatsing van je planten gaan zoals steeds hand in hand. Tomaten kunnen zowel in kas als in openlucht geteeld worden. Toch raden we aan om te opteren voor kas. Tomaten verdragen immers geen vorst. Zorg voor een zonnig plekje.
Het tweede aandachtspunt betreft het ‘dieven’ van de tomaten. Een tomatenplant bestaat uit een opeenvolging van 3 bladeren en een tros. Tussen de bladeren en hoofdstengel groeit steeds een okselscheut. Het komt erop aan om deze okselscheut te verwijderen. Doe je dit niet, dan zullen de tomaten niet groot worden en zal de plant verstikken (niet nodig voor aperitieftomaten).
Wil je de opbrengst van de plant verdubbelen zorg dan voor een extra stengel uit de eerst okselscheut. Let wel op: dit kan enkel bij geënte tomatenplaten. Niet geënte planten zijn hier niet sterk genoeg voor. Nog een extra tip met betrekking tot de stengel van de plant: zorg voor de nodige steun. Dit kan door gebruik te maken van een steunstok, een spiraal of door het aanbinden aan een draad. Het toppen van de tomaten is afhankelijk van de plaatsing.
Werk je in kas, dan kunnen de tomaten rond half augustus getopt worden. Teel je in open lucht, dan moet er tussen half juli en eind juli getopt worden.
Ook de manier waarop de bloempjes bestuifd worden, is sterk gelieerd aan de plaatsing.
Wanneer de planten buiten staan, dan gebeurt de bestuiving uiteraard door de wind. Kweek je in kas dan dient één en ander manueel uitgevoerd te worden. Zo moet je om de paar dagen een nieuwe tros laten trillen, en dit wanneer de bloempjes goed open staan. Het beste doe je dit rond 11u in de voormiddag, dan is de luchtvochtigheid niet te hoog, maar ook niet te laag.
Tot slot nog een beetje advies omtrent het bewateren van de planten. Water geven gebeurt het best ’s ochtends en niet op de plant, maar aan de voet van de plant. Zorg bovendien voor voldoende waterafvoer en een kaliumrijke grond.
Waarom je tomaten moet enten
Wil je problemen vermijden, gebruik dan steevast geënte tomaten. Dit impliceert dat je het bovengrondse deel van het tomatenras laat vergroeien met een onderstam die heel erg groeikrachtig en ziekteresistent is. Het gebruik van geënte tomaten brengt een pak voordelen met zich mee. Zo mogen de tomaten elk jaar op dezelfde plaats gezet worden – door tolerantie tegen kurkwortelziekte – , en hebben de planten veel minder last van aaltjesaantastingen. De onderstammen zijn bovendien resistent tegen bodemziekten en zorgen voor extra weerstand tegen verticillium en het pepinomozaïkvirus.
Enkele tomatensoorten op een rij
Tomaten, je hebt ze in alle kleuren en formaten. Belangrijk hierbij is onderscheid te maken tussen de verschillende groepen en soorten. In wat volgt zetten we daarom de belangrijkste tomatengroepen op een rijtje, en gaan we dieper in op enkele specifieke tomatensoorten per groep.
• Ronde tomaten
Starten doen we met de klassieke ronde tomaat. Een beetje een vreemde naam, gezien de meeste tomatensoorten – met uitzondering van vleestomaten – een eerder ronde vorm hebben. Echter, telers gebruiken deze naam om de klassieke tomaat aan te duiden. De ronde tomaat is héél erg sappig, en kent een frisse zoete smaak. Voor de ronde romaten geldt de algemene regel: hoe roder de tomaat, hoe lekkerder de smaak zal zijn.
• Vleestomaten
Wellicht even gekend als de ronde tomaat, maar toch geheel anders is de vleestomaat. Deze grillig en onregelmatig gevormde tomaat, oorspronkelijk afkomstig uit zuidelijke landen zoals Italië, wordt gekenmerkt door héél stevig vruchtvlees. Deze stevigheid kan toegeschreven worden aan de structuur van de tomaat. De vleestomaat bestaat immers uit vier tot zes segmenten of kamers, in plaats van twee of drie. Dat de tomaat bovendien nog eens weinig vocht en pitjes afgeeft, maakt het dé ideale tomaat om te gebruiken in salades.
• Aperitieftomaten
Tot slot laten we de aperitieftomaatjes aan het woord. Tomaatjes die héél erg populair zijn in de keuken, en niet meer weg te denken vallen uit het het huidige tomatenlandschap. Niet onlogisch, gezien het veelzijdige karakter van deze tomaten. Ze worden gegegeten als gezond tussendoortje, ingezet als stijlvol cocktailhapje, gebruikt in salades, noem maar op.
Het aanbod aan aperitieftomaatjes is immens en blijft groeien. Bovendien is het huidige gamma zo divers, dat enige verduidelijking geen overbodige luxe is. Daarom zetten we de belangrijke soorten aperitieftomaatjes even op een rij.
Ziezo een heleboel soorten tomaten. Benieuwd naar meer? Bezoek dan gerust even onze webshop en bekijk het volledige aanbod aan tomatenplanten. Let wel op: dankzij het mooie weer van de afgelopen dagen en weken verloopt de verkoop héél erg vlot. Wees er dus snel bij!
De cirkel is bijna rond. Je weet nu hoe en wanneer je het beste tomaten kan kweken, en met welke verschillende soorten je aan de slag kan gaan. Maar wil je echt een fantastisch resultaat, dan moet er ook voldoende aandacht uitgaan naar de oogst en bewaring van tomaten, en het voorkomen van tomatenziektes. Lees dus zeker en vast nog even verder.
Oogst en bewaring
Onrijpe tomaten die al beginnen te kleuren kunnen we beter binnen laten verder rijpen. Zorg voor een goed verluchte plaats, en eventueel wat extra krantenpapier ter bescherming. Inzake bewaring dienen we voornamelijk te benadrukken dat tomaten niet thuishoren in de koelkast. Voor optimaal gebruik, bewaar je tomaten het best bij een temperatuur tussen 10 en 12 graden.
Zo voorkom je ziektes bij tomaten
Afsluiten doen we met enkele – bij tomaten – veel voorkomende ziektes, en een aantal tips die je kunnen helpen dit te vermijden.
Een veel voorkomende ziekte betreft de tomatenplaag (zie ook aardappelplaag), verzoorzaakt door een hardnekkige schadelijke pseudoschimmel ‘Phytophthora infestans’. Hierdoor ontstaan bruine vlekken op de bladeren, stengel en uiteindelijk de vruchten.
Om dit te vermijden, kunnen volgende voorzorgsmaatregelen genomen worden:
- Probeer warme, vochtige omstandigheden te omzeilen.
- Zorg voor voldoende verluchting.
- Giet niet bovenop de tomatenplanten.
- Vermijd contact met aardappelen.
- Ontsmet je gereedschap met azijn. Schimmels zijn immers niet resistent tegen azijn.
Ook neusrot is een stevige plaag, die je tomatenoogst flink in de war kan sturen. Hierbij onstaan rotte plekken aan het einde van de vruchten, omdat de plant te weinig vocht naar de vruchten kan voeren.
Beter voorkomen dan genezen! Daarom enkele praktische tips:
- Geef regelmatig kleinere hoeveelheden water: te droge grond is niet goed.
- Zorg voor een goede doorgroei van de planten.
- Probeer regelmatig te bemesten.
- Bekalk de bodem met zeewierkalk (zeker om de twee jaar).
- Vermijd te fel zonlicht.
Ziedaar, een heleboel informatie! Volg je onze tips, dan kan je tomatenteelt bijna niet meer mislukken. Maar vergeet nooit: moestuinieren is geen exacte wetenschap. Succes!
Wil je zelf aan de slag gaan, aarzel dan zeker niet om ons te contacteren of kom gerust even langs (enkel voor professionelen). We helpen je graag bij een succesvolle oogst!